Przełom zimy i wiosny skłonił mnie do podjęcia tematu, który był już poruszany w Naszym serwisie, aczkolwiek jak pokazują doniesienia medialne problem jest żywy z każdym rokiem, a pomimo iż współczesna technika budowlana i instalacyjna zna przyczyny jego rozwiązania bagatelizowanie prostych praw fizyki w połączeniu z szukaniem oszczędności przynosi często dramatyczne skutki. Chciałbym wrócić do spraw związanych z wentylacją grawitacyjną w budynkach mieszkalnych zważywszy na fakt że uwarunkowania atmosferyczne związane ze wspomnianą porą roku mogą mieć negatywny wpływ na jej działanie.
Wentylacja to dziś pełnoprawna instalacja w domu, czasy, gdy jej znaczenie było lekceważone, a wszystkie siły i środki przeznaczane były na rzecz zapewnienia najlepszej izolacji i skutecznego ogrzewania – kosztem jakości powietrza – na szczęście minęły. Niestety budynki ze źle przygotowanym i wyposażonym systemem wentylacji istnieją, na to wszystko nakładają się nieprawidłowe nawyki i zachowania samych mieszkańców. Ponad 90% budynków w Polsce jest wyposażonych w wentylację naturalną, która albo działa, albo nie. Istotą działania wentylacji naturalnej (grawitacyjnej) jest wypór termiczny – powietrze z zewnątrz poprzez urządzenia nawiewne lub rozszczelnione okna dostaje się do środka budynku, jest ogrzewane i, jako ciepłe (a więc lżejsze od chłodnego), unosi się ku górze i przez kominy wentylacyjne jest wydalane z budynku. Wbrew pozorom (jako, że zasada działania jest bardzo prosta) układ ten jest bardzo skuteczny, niestety tylko w określonych warunkach.
Naturalny ciąg kominowy (a więc działanie wentylacji grawitacyjnej) zależy od kilku czynników, między innymi:
- różnicy temperatur powietrza wewnątrz i na zewnątrz budynku (naturalny wypór termiczny),
- wysokości komina i pola jego poprzecznego przekroju (wartość podciśnienia w przewodzie kominowym jest wprost proporcjonalna do obu tych zmiennych – im wyższy i szerszy komin – tym większa wartość ciągu kominowego),
- wiatru, który może powodować wytwarzanie dodatkowego podciśnienia w kominie lub, gdy jest opadający, cofać przepływ powietrza z powrotem do budynku,
- konstrukcji budynku (dachu) i usytuowania budynku względem drzew
- ukształtowania terenu
Problemy z ciągiem mają dość ścisły związek z kalendarzem. Wentylacja jest związana z różnicami temperatur między wnętrzem budynku i otoczeniem, w okresach gdy te wartości różnią się znacznie (lato, zima) wentylacja działa … choć nie do końca, w zimie owszem powietrze płynie w pożądanym kierunku (od nawiewników do wylotów w kuchni, czy łazience), natomiast w lecie działa …. odwrotnie (czego często w ogóle nie zauważamy, bo intensywnie wietrzymy pomieszczenia otwierając okna). Najgorzej jest w okresach przejściowych – wiosną i jesienią. Przyczyna jest prosta, różnica temperatur na zewnątrz i wewnątrz budynku jest zwykle niewielka, co powoduje, iż naturalny wypór termiczny – jest bardzo mały. W tych okresach wszystkie błędy i niedostatki instalacji kominowej unaoczniają się ze szczególną mocą. Najczęściej wiem że wentylacja nie działa prawidłowo, kiedy wracam po południu do domu i czuję co sąsiedzi gotują na obiad. Brak prawidłowego podciśnienia w kominie wentylacyjnym powoduje że powietrze wydostające się z mieszkań nie jest trafia na zewnątrz budynku, lecz do innych lokali.
Co można zrobić, aby poprawić ten stan rzeczy w prosty sposób ? Przede wszystkim należy zadbać o dopływ powietrza z zewnątrz do domu, lub mieszkania. Dopływ powinien być stały, a służyć temu powinny nawietrzaki(zwane także nawiewnikami) zamontowane w oknach:
zdjęcie 1. nawietrzak naramowy; źródło www.brookvent.pl
Niestety częstą sytuacją jest blokowanie napływu powietrza przez lokatorów, którzy zatykają otwory nawiewne uniemożliwiając w ten sposób jego swobodny przepływ.
Drugim istotnym czynnikiem, na który mamy wpływ jest zapewnienie utrzymania stałego i prawidłowego ciśnienia w przewodzie komina wentylacyjnego ( zakładam że ma prawidłowy przekrój i jest w dobrym stanie technicznym ), czemu służyć będzie montaż nasad zwanych turbowentami kominowymi.
zdjęcie 2. turbowent hybrydowy; źródło www.darco.com.pl
Nasada hybrydowa różni się od innych nasad kominowych (np. jedynie zabezpieczających przed powstawaniem ciągu wstecznego) i spełnia następujące funkcje:
- ochrania przed zawiewaniem wiatru do komina,
- wytwarza ciąg kominowy z energii wiatru,
- wytwarza ciąg kominowy z energii elektrycznej w sytuacji braku wiatru.
System wentylacji jest bardzo istotnym elementem budynku jako całości. Od jego prawidłowego działania zleży nie tylko dobre samopoczucie lokatorów, ale ich zdrowie, a czasem i życie. Dlatego też należy dołożyć wszelkich starań i środków, aby funkcjonował on w prawidłowy sposób, zważywszy że są dostępne na rynku i urządzenia i technologie które są w stanie to zapewnić.
Opracowanie: zespół oszczędnybudynek.pl
