Gdyby zapytać statystycznego Polaka jakimi cechami według niego charakteryzuje się budynek zrównoważony/ekologiczny/zielony z pewnością nie otrzymalibyśmy pełnej odpowiedzi. Dla większości osób kojarzyłby się on głównie z energooszczędnością, być może połączoną z zastosowaniem OZE, część z pewnością wskazałaby iż powinien on być wykonany z ekologicznych materiałów, inna grupa zwróciłaby uwagę na to iż jego użytkowanie powinno w jak najmniejszym stopniu degradować otoczenie i środowisko. Przytoczone możliwe odpowiedzi w pełni oddają podejście większości inwestorów, którzy koncentrują się na wybranych aspektach, z ich punktu widzenia najistotniejszych. Chcąc jednak mówić o budynku zrównoważonym należy w nim uwzględnić z pewnością wszystkie wyżej wymienione cechy, dodając do nich jeszcze kilka. Zbiór ich wszystkich przedstawia poniższa tablica.
Oszczędność przejawiać się będzie w ograniczeniu zapotrzebowania na energię i wodę, a w trakcie eksploatacji budynku – w niskim zużyciu mediów. Często pomijanym zagadnieniem jest kwestia komfortu użytkowania budynku. W przypadku budynków niskoenergetycznych, zero emisyjnych czy pasywnych nadrzędnym celem jest ograniczenie zużycia energii. Komfort pozostaje gdzieś w tle. A przecież nawet najbardziej oszczędny budynek, w którym nie zadbano o szeroko rozumiany komfort, będzie niepowodzeniem inwestycyjnym.
Pod hasłem „budynek komfortowy” należy rozumieć budynek, w którym zapewniony jest komfort cieplny, komfort akustyczny, wysoka jakość powietrza (ilość, czystość, niska zawartość substancji chemicznych, zwłaszcza lotnych związków organicznych), komfort wizualny.
Poszanowanie środowiska naturalnego widoczne jest np. wtedy, gdy wykorzystuje się uprzednio zagospodarowany teren, istniejące budynki, stosuje się materiały lokalne, zamiast importowanych. Jest to bardzo szerokie zagadnienie. Szczegóły znajdują się na naszej stronie internetowej.
Najważniejsze jest jednak wnikliwe przemyślenie programu inwestycji, dostosowanie do niego strategii zrównoważenia budynku, a następnie jej wdrożenie poprzez rozwiązania projektowe oraz budowę. Dość często zdarzają się inwestycje, w ramach których należy wykonać pewne elementy świadczące o „zieloności” budynku. Są to np. kolektory słoneczne, czy pompy ciepła. Pełnią one rolę swoistych „zielonych” gadżetów, mających zwrócić uwagę na inwestycję i inwestora. Często inwestorzy decydują się na takie rozwiązania bez uprzedniego przeanalizowania wszystkich „za” i „przeciw” oraz bez wiedzy na temat ewentualnych konsekwencji wprowadzenia tych rozwiązań.
Sprawdzonym sposobem poradzenia sobie z tymi problemami jest konsekwentne wdrożenie następujących kroków:
- Sprecyzowanie celów, jakie ma osiągnąć inwestycja w zakresie jej zrównoważenia, tzn. znalezienie odpowiedzi na pytanie: na czym nam najbardziej zależy? Na oszczędnościach w trakcie eksploatacji, wysokim komforcie, środowisku, uzyskaniu certyfikatów LEED/BREEAM/innych.
- Na bazie celów z punktu 1 stworzenie Strategii zrównoważenia inwestycji. Polega ona na przejrzeniu wszystkich możliwych opcji i wybraniu tych, które najlepiej wpisują się w program inwestycji i nasze cele. Pomocny może tu być konsultant ds. zrównoważonego rozwoju. Nie chodzi tu o produkowanie nikomu niepotrzebnych dokumentów, ale o skonkretyzowanie, w bardzo wczesnej fazie przygotowania inwestycji, obszarów, w obrębie których realizować będziemy cele z punktu 1.
- Rozwinięcie Strategii do stopnia szczegółowości Planu zrównoważenia inwestycji. Plan zawiera już konkretne działania, które zostaną uruchomione we właściwym momencie podczas realizacji inwestycji. Np. zaprojektowana ma zostać pełna infrastruktura dla rowerzystów, tzn. miejsca parkingowe, szatnie i umywalnie. Od Generalnego Wykonawcy będziemy wymagać zabezpieczenia sąsiednich nieruchomości przed wpływem prac budowlanych, monitorowania zużycia mediów i przebiegu samochodów dostarczających materiały na budowę. Tu również jest miejsce dla konsultanta ds. zrównoważonego rozwoju, który może pomóc stworzyć Plan.
- Na etapie opracowania koncepcji projektowej przedyskutowanie z całym zespołem projektowym (architektem, branżystami) wszystkich elementów składowych Planu tak, by możliwe było jego wdrożenie do powstających kolejnych faz projektu. W tym momencie powinien już zaistnieć w projekcie konsultant ds. zrównoważonego rozwoju, Jego udział w projekcie na tym etapie pozwoli osiągnąć najlepszy efekt najmniejszym kosztem.
- Pełny udział konsultanta ds. zrównoważonego rozwoju w poszczególnych fazach projektowych. Regularne spotkania zespołu projektowego, konsultanta i inwestora. Przygotowanie dokumentacji przetargowej z uwzględnieniem wymagań dotyczących Generalnego Wykonawcy, a związanych ze zrównoważeniem inwestycji.
- Udział konsultanta ds. zrównoważonego rozwoju w zatwierdzaniu kart materiałowych przedstawianych do akceptacji przez Generalnego Wykonawcę.
- Regularne spotkania konsultanta z zespołem Generalnego Wykonawcy.
Nie jest istotne, czy inwestycja będzie podlegać certyfikacji LEED/BREEAM/ innej czy też nie. O ile cele inwestora obejmują zagadnienia związane ze zrównoważonymi/zielonymi/ekologicznymi budynkami, powyższe działania przeprowadzone w odpowiedniej kolejności powinny przynieść zamierzony efekt, w ramach przewidzianego budżetu i w założonym terminie.
Tekst powstał przy wykorzystaniu materiałów Polskiego Stowarzyszenia Budownictwa Ekologicznego;
